Dankzij CRISPR-Cas kun je fouten in je chromosomen nu gewoon zien zitten. Mits je beschikt over een aangepaste AFM-microscoop, stellen onderzoekers van Virginia Commonwealth University in Nature Communications.

De techniek is speciaal bedoeld om het aantal kopieën van een gen op een chromosoom te controleren, en te checken of die niet op een verkeerde plek zijn beland. Met name in bloedkankers, zoals lymfoom, komen dergelijke fouten heel vaak voor. Volgens Jason Reed en collega’s kun je dit met een AFM veel sneller controleren dan wanneer je het hele DNA moet sequencen, terwijl het slechts een beetje minder precies is.

Ze beschouwen het Cas9-eiwit daarbij voor het eerst als een ‘programmeerbaar nanodeeltje’. Een niet-knippende variant kun je als label hechten aan elke gewenste DNA-sequentie. En als het daar eenmaal op zit is het ruimschoots groot genoeg om te ‘voelen’ met de tastnaald (‘cantilever’) van een AFM-microscoop. En het zit stevig genoeg om er niet door die naald te worden afgeveegd.

Voor een diagnose moet je het DNA veel sneller kunnen aftasten dan je van een traditionele AFM gewend bent. Vandaar dat Reed een optische methode heeft ontwikkeld om de beweging van de naald te detecteren. In de praktijk blijk je daar standaardonderdelen uit de leeskop van een dvd-speler voor te kunnen gebruiken. Reed claimt dat het een factor 10.000 scheelt qua snelheid.

Uiteindelijk denkt hij een DNA-scanner ter grootte van een schoenendoos te kunnen ontwikkelen, voor gebruik in pathologielabs.

bron: Virginia Commonwealth University