Voor minder dan € 50.000 kun je nu een microscoopopstelling bouwen waarmee je afzonderlijke biomoleculen kunt volgen. Als je zoiets kant-en-klaar moet kopen ben je tienmaal zo veel kwijt, stellen Engelse onderzoekers die de volledige bouwbeschrijving zojuist hebben gepubliceerd in Nature Communications.

De smfBOX van Tim Craggs en zijn groep aan de University of Sheffield is gebaseerd op Förster resonance energy transfer, afgekort FRET. Die populaire techniek werkt met twee lichtgevoelige groepen die onderling energie kunnen uitwisselen als ze heel dicht bij elkaar komen. Als je dan de donor exciteert met een laserbundel, straalt de acceptor licht uit. Je kunt die groepen elk op een specifieke plek aan een ander biomolecuul hangen, en zo volgen of die twee moleculen ter plekke met elkaar reageren. Maar je kunt ze ook bevestigen aan verschillende delen van één groot biomolecuul, zoals een eiwit of een DNA-streng, om te zien of ze naast elkaar komen te liggen wanneer dat molecuul zich opvouwt in zijn natuurlijke 3D-vorm.

Bij klassieke FRET kijk je naar een groot aantal van die moleculen tegelijk, en middel je de signalen uit. Inmiddels is ook single molecule FRET (smFRET) beschikbaar, waarbij van zowel donor als acceptor maar één exemplaar aanwezig is. Dat geeft veel specifiekere informatie maar vraagt uiterst gevoelige instrumentatie. Volgens Craggs moet je denken aan 400.000 Britse ponden, bijna een half miljoen euro, wat maar weinig labs zich kunnen veroorloven.

Met zijn smfBOX hoopt hij de techniek nu te ‛democratiseren’. Het idee is dat je de lasers en andere optische en elektronische componenten los inkoopt, de behuizingen vervaardigt met een 3D-printer, en het geheel completeert met open source-software. Je kunt het grotendeels overlaten aan een paar handige studenten en promovendi. Belangrijk is dat de behuizingen ‛lichtdicht’ genoeg zijn om labmedewerkers te beschermen tegen de lasers, én om de metingen te beschermen tegen binnendringend daglicht.

Uiteraard hoort C2W graag of iemand het gaat proberen, en vooral of het is gelukt.

Ambrose, B. et al. (2020) Nature Communications 11(5641)