Laatst was ik op een bijeenkomst van NWO voor een speeddatesessie met wetenschappers. Dat leverde me veel inspiratie op, maar het zette me ook aan het denken. Anderhalf uur lang kwam een onafgebroken stroom Veni- en Vidi-ontvangers langs aan mijn tafeltje. Elke wetenschapper kreeg vijf minuten om zijn of haar onderzoek uit de doeken te doen aan freelance wetenschapsjournalisten en wetenschapschefs van media zoals Trouw, Quest en de Volkskrant.

Hoewel bijna al die wetenschappers onuitgewerkte ideeën pitchten, viel me al na tien minuten op dat ze geen blad voor de mond namen. Dat vond ik erg verfrissend. Geen getemper, gefilter of gecureer, alleen maar enthousiasme. Na afloop stond mijn opschrijfboekje vol nieuwe artikelideeën. Oké, het ene wat bruikbaarder dan het andere, maar genoeg haakjes om een tijdlang vooruit te kunnen.

Dat ongefilterde contact van wetenschappers met de buitenwereld was voor mij een unicum, want vooral bij onderzoeksinstituten speelt de afdeling communicatie een grote rol bij het cureren van dat contact. Als ze aangehaakt willen blijven in de vorm van een cc in een mailtje aan de wetenschapper, dan vind ik dat prima. Maar als ze pas een onderzoeker naar voren schuiven als er een artikel is gepubliceerd, of een dikke vinger in de pap willen bij het meelezen of corrigeren, zelfs willen aanschuiven bij een interview, dan zet ik daar vraagtekens bij. Alsof je bang moet zijn dat de wetenschapper zijn mond voorbijpraat.

Natuurlijk zijn er communicado’s die meedenken met de media. Maar er is een verschil tussen nuanceren van een uitspraak en bemoeizucht. Dat laatste komt het toch al moeizame contact tussen wetenschap en media niet ten goede. Bovendien kunnen onuitgewerkte onderzoeksideeën vanuit mediaperspectief net zo interessant zijn als gepubliceerde resultaten.

Wetenschappers, zullen we iets proberen? Het heet cutting out the middleman. Zoek de media zelf eens op, bijvoorbeeld tijdens zo’n NWO-speeddate. Of meld je aan voor Bessensap, het evenement dat wetenschappers en wetenschapsjournalisten samenbrengt. Misschien vinden jullie dat spannend. Pitchen is voor de meeste mensen nu eenmaal geen hobby, zeker als je je bezighoudt met heel ander soort werk. Maar ik wil jullie op het hart drukken: doe het tóch. Dan beloven wij dat we zo integer mogelijk zijn in onze stukken, podcasts of documentaires. We staan te springen om wetenschappers met een stem en een goed idee. Zo draag je bij aan een klimaat waarin wetenschap en media elkaar versterken.

Koen Scheerders is wetenschapsjournalist