Het redactioneel ‘Exact klimaat’ (7 augustus) van hoofdredacteur Erwin Boutsma ontlokte aan Marcel Crok een reactie, die de laatste klimaatbe­vindingen ‘oude wijn in nieuwe zakken’ vindt.

Aanvankelijk legt Boutsma de vinger op de zere plek wat betreft de klimaatwetenschap. In mijn woorden: net als zijn eigen vak, de medische biologie, is klimaat te ingewikkeld om exacte wetenschap mee te kunnen bedrijven. Ik stem hartgrondig in met deze these. Maar meteen daarna stelt hij dat nieuwe klimaatstudies nu toch veel preciezer (= exacter) geworden zijn. En dan komt het: ‘De tegenwerpingen van klimaatsceptici als Marcel Crok worden daarmee steeds potsierlijker.’

Potsierlijk is dwaas of lachwekkend. Wat er lachwekkend is aan mijn tegenwerpingen komt de lezer niet te weten want die tegenwerpingen worden niet genoemd. Nu heb ik enige naamsbekendheid opgebouwd als kritisch geluid in het klimaatdebat, toch kan ik niet verwachten dat de lezer al mijn ‘tegenwerpingen’ paraat heeft. Dus daar gaan we.

Ja, de aarde is nu warmer dan in 1850 en de CO₂-concentratie is gestegen door toedoen van de mens. Welk deel van de opwarming de mens veroorzaakt heeft is niet exact – want chaotisch systeem – te achterhalen. Het IPCC gelooft bijna 100 %. Ik niet; ik zou er ook geen percentage aan durven te hangen.

Hockeystick

De hockeystickdiscussie – hoe warm was het jaar 1000, toen de Vikingen naar Groenland trokken, ten opzichte van nu – blijft relevant. Boutsma verwijst naar nieuwe studies in Nature en Nature Geoscience om te constateren dat de hockeystick, die stelt dat het warmer is dan in het jaar 1000, nu preciezer is vastgesteld dan ooit. Op twitter kon Stephen McIntyre, die de oorspronkelijke hockey­stickgrafiek uit 1998 onderuithaalde, vrijwel onmiddellijk laten zien dat de ‘nieuwe hockeystick’ oude wijn in nieuwe zakken is. Steevast is het recept hetzelfde: men kiest selectief die data die het gewenste resultaat ten goede komen. Potsierlijke wetenschap.

Nog belangrijker is de vraag: is de opwarming door CO₂ een probleem? U voelt hem al aankomen: dat is een vraag die niet door ‘de wetenschap’ te beantwoorden is. Het idee van ‘de klimaatcrisis’ is – net als de stikstofcrisis – het gevolg van tamelijk willekeurig bepaalde drempelwaardes die vervolgens worden overschreden in modelberekeningen. Een door ons bedachte, grotendeels virtuele crisis dus. Klimaatmodellen suggereren dat we ergens komende eeuw over de tweegradengrens heen zullen gaan.

Gaat de mensheid die ‘klimaatcrisis’ voelen? Waarschijnlijk niet. Vooralsnog nemen extremen zoals orkanen, overstromingen en droogte niet toe, is sterfte door extremen vanwege toegenomen welvaart zelfs spectaculair gedaald, stijgt de zeespiegel slechts heel geleidelijk, en nemen landbouwopbrengsten toe doordat er meer CO₂ in de lucht is.

Dat deze sobere maar ook optimistische kijk op klimaatverandering vrijwel geen (openlijke) aanhang vindt onder klimaatwetenschappers, is wat de klimaatwetenschap eveneens potsierlijk maakt. Het is een volkomen gepolitiseerd vakgebied geworden waarin iedere vorm van kritiek op het CO₂-verhaal het einde van een wetenschappelijke carrière kan betekenen.

Marcel Crok is chemicus, oud KNCV-lid en wetenschapsjournalist